lo
il nel Dizionario del patois francoprovenzale del comune di Introd
art def
lo m - sing
lo m - sing
l' m - sing
le m - pl
le m - pl
la f - sing
l' f - sing
le f - pl
le f - pl
Testi
Lo carnaval de la Comba-Frèida
Su pe la Comba-Frèida, lo carnaval l’è euncó bièn vivàn. ...
Leggi tuttoLo sezeleun créó
Ll'î eun cou an fenna que viquichè dedeun an pitchouda mèizòn, llouèn di veladzo. ...
Leggi tuttoLo tsa galeuppe
... Lo mateun é l’aépró le-z-ariô, é avouì lo lahì fèijè de beuro é de fromédzo. ...
Leggi tuttoLo porseleun d’Eunde é lo ra
... che cou l’an eun queur pi grou de hi di dzi ! Eun cou, de-z-amì de fameuille l’ayòn baillà a ma mée eun porseleun d’Eunde… lo pouo, l’î to solè ! Adòn d’èivia no reustoon i boi, comme tcheu, é lo porseleun se proméô tranquilo pertò. ...
Leggi tuttoLo fouèidé de magàn
... n diquè l’è eun fouèidé… Vo-ze anchouignedde-vò di fouèidé de Granmée ? Le femalle betoon todzor eun fouèidé desù lo coutiillòn u la jupa, pe po s’eumpouertché, pèquè adòn l’ayòn po pe tan de dro de retsandzo. ...
Leggi tuttoLo pou é lo motsè
... Tcheu le-z-aépró magàn ivròo lo bornè é léchòo chourtì le dzeleunne pe lo verdjé: -«Pii, pii, foura. ...
Leggi tuttoLo patouè é le nouile jénérachòn
... n de leur entroda a l’ecoula maternella, prèdzon renque patouè, belle se - a couza de la télévijòn é d’an sosiétó todzor pi italofonna - son dza a mimo de comprende, tan bièn que mal, l’italièn. ...
Leggi tuttoLa hllotse d'Euntroù
Eun cou ll’î la couheumma de marqué desù le hllotse lo non d’eun sen protèiteur é le dzi, can prèdzoon de la hllotse, eumplèyoon lo non de hi sen. ...
Leggi tuttoL'ono é lo loi
Eungn ono l’î eun tsan to tranquilo can, to p’eun moumàn, vèi aréé eun loi. ...
Leggi tuttoLa biza é lo solèi
La biza é lo solèi tsacotoon, tsaqueun eun soutchagnèn d'ihé lo pi for. ...
Leggi tuttoL’oilla é lo poudzè
Heutta l’è la conta d’an drola de gadjuye, euntrì l’oilla é lo poudzè: «Vèyèn-nò qui l’è bon de volapé pi ô, su pe lo siel?» – tappe lé lo poudzè. ...
Leggi tuttoLe cattro sèizòn : Lo fouryì
Lo vèa fouryì l’aruye, tott’a la viya, Pe baillé i pouo fossouì de traille; I galoppe, va réché la campagne eundrumuya, ...
Leggi tuttoGrat de Ronc, « Un photographe à révéler ».
Lo mèi d’ou prochèn sarè iverta eungn Euntroù, dedeun la sola di conféranse de Mèizòn de Breuille, l’espozichòn « Un photographe ...
Leggi tuttoLa tsalî
Lo mariadzo d’eun vèvo u d’an vèva l’î vécù di dzoun-io comme an baga contréa a l’équilibro naturel dedeun lo veladzo. ...
Leggi tuttoLa planta di senteucco
Lo rite de planté de-z-abro l’è eun rite stra vioù, cougnù eun totta Oroppa é étò eun d’otre llouà di mondo. ...
Leggi tuttoL'eunfàn prodeuggo
L’an 1841 lo dialètologue italièn Bernardino Biondelli l’a requeillà chouì verchòn de la Parabolla de l’eunfàn prodeuggo (Parabole de l'en ...
Leggi tuttoMagàn
L'è-tì ho que t'anchouigno Magàn ? L'è la paille é lo fen euntrì me pèi de mèinoù ? Le tseun que djappon é le vatse saréye i boi ? L'è-tì ho que t'anchouigno ...
Leggi tuttoLa vatse a métchà
Eun cou ll’ion dou frée: Pèro é Mourise, que reustòon dedeun lo mimo veladzo, dedeun dóo mèizòn eunna protso de l’otra. ...
Leggi tuttoLe tri tsahagne
Eun cou eungn Euntroù ll’ion tri pitchoude tsahagne, totte tri catchéye dedeun lo mimo irì, su la brantse pi ota d’eun vioù tsahagnîa. ...
Leggi tuttoRomenda-mè la pi (la conta di ra)
... Adòn l’è aló avouì lo courdougnì é la de-lèi : « Courdougnì courdougnì… dze si pasó dézò la hllenda é dz’i rachà la pi… tè te pou-heu rome ...
Leggi tuttoL'oradzo
Can, de tsotèn, halle grouse gnoule nèe, tchardjéye, s’aprotson… Eun silanse irréel t’eunvertoille : te lo sen, l’è pertò… t’aétse su, é lo lloueudzo te surprèn, é anonche lo toun-o, que manque po d’aréé atò son crazèrio que te fa r ...
Leggi tuttoLe fouà de sen Djouàn ou de sen Pierre
Arté de fouà rituel pe le veladzo, su de tsantì u su la poueunte di becque l’è an prateucca cougnuya eun totta la Valoda é tchica pertò eungn Oroppa. ...
Leggi tuttoLe ra de Superlé
... , djeusto a coutì de Djoun-î é d’eun pitchoù bouque de tsahagnia, i fon d’eun ni bièn a chouha dézò la remiza, ll’ion dou ra : Londzecuya é Mouropreun. ...
Leggi tuttoLa man de fia
... L’î l’an di Sègneur 1637, la parotse d’Euntroù, ravadjéye de la pesta que l’ayè atraésó to lo Duché, ploô euncó se mor. ...
Leggi tuttoChouì personadzo a la retsertse d’an paolla
... (…) L’Entrolèn : Comèn na ! Vo-ze la diyo mè ! La paolla l’è … (…) L’Entrolèn : Vouè, mi teteun ! No sen-nò eun tren de prèdjé lo patouè ou l’italièn ? Eun patouè se di po pai ! (…) L’Entrolèn : Proi ! A fouse de vo-ze sentì prèdjé pai me veun la ...
Leggi tuttoL’aragne de Pellisson
... « Commèn… vo sèide a dou ? », lèi demande ébaì lo gardjèn. ...
Leggi tuttoPèquè le pèi vignon blan ?
... Hise que l’an le pèi blan dza drè nèisù son pai pèquè leur sèlule produison po de mélanina a couza d’an mutachòn jénéteucca ; leur joué l’an le pecò rodzo a plahe que nia pèquè lo dedeun di joué, eun produisèn po la mélanina, l’è trasparèn é lo reflè de la lemî que èntre prèn la couleur di vèn-e que se t ...
Leggi tutto